Jak zwalczać szkodniki rzepaku, by nie zaszkodzić zapylaczom?

18.04.2024

Pszczoły spełniają niezwykle ważną funkcję w ekosystemach, zapylając wiele gatunków roślin, w tym uprawnych. Jest zrozumiałe, że zwalczanie szkodników w rzepaku powinno być bezpieczne dla owadów zapylających. Środki owadobójcze takie jak Mospilan 20 SP, które posiadają najlepszy profil bezpieczeństwa dla zapylaczy, polecane są w Integrowanej Produkcji (IP). Z kolei bezpieczne zapylacze to wyższe plony i lepsza ich jakość, dlatego środek ten pośrednio pomaga w osiąganiu wysokich plonów.

Kiedy rozpocząć zwalczanie szkodników w rzepaku?

W uprawie rzepaku każdego roku istnieje potrzeba bezpośredniego zwalczania szkodników, zarówno w okresie wegetacji wiosennej, jak i jesiennej. Zabiegi wykonywane wiosną często odbywają się w czasie kwitnienia rzepaku albo wcześniej, gdy na plantacji kwitną też chwasty. Czasem już na początku marca aktywne są chowacze łodygowe (chowacz brukwiaczek i czterozębny), składające jaja do formujących się pędów, a następnie słodyszek rzepakowy żerujący aktywnie od fazy zwartego pąka do początku kwitnienia oraz szkodniki łuszczynowe, czyli chowacz podobnik i pryszczarek kapustnik, które latają od początku kwitnienia, składając jaja do młodych łuszczyn.

Bywa, że naloty słodyszka i chowacza podobnika pokrywają się, zatem istnieje możliwość ich łącznego zwalczania, długodziałającym insektycydem, takim jak Mospilan 20 SP. Ponadto można go stosować w szerokim przedziale temperatur, co ułatwia zwalczanie szkodników w rzepaku w czasie kapryśnej, wiosennej pogody.

Jak działa insektycyd na rzepak Mospilan 20 SP?

Mospilan 20 SP to środek owadobójczy z grupy pochodnych neonikotynoidów, zawierający 20% acetamiprydu jako substancji czynnej. Substancja ta należy do grupy cyjanoamidynowej, odmiennej od innych neonikotynoidów, co w przypadku pszczół decyduje o selektywności działania. Insektycyd ten dostępny jest w formie proszku rozpuszczalnego w wodzie. Na szkodniki działa kontaktowo oraz żołądkowo i przeznaczony jest do zwalczania szkodników ssących i gryzących. Na roślinie działa powierzchniowo, wgłębnie oraz systemicznie. Zróżnicowane działanie środka umożliwia zwalczanie szkodników nalatujących na uprawę do 10 dni po aplikacji.

Acetamipryd – wyjątkowa substancja czynna

Acetamipryd jest dostępny na europejskim rynku od lat 90-tych XX wieku, dlatego można go uznać za dobrze przebadany pod względem toksykologicznym oraz wpływu na środowisko. Od razu po jego zastosowaniu szkodniki zaprzestają żerowania na roślinach, gdyż substancja czynna jest neurotoksyną, zakłócającą prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Efektem są drgawki, paraliż i śmierć szkodnika już po kilku godzinach. W środowisku glebowym, dzięki mikroorganizmom, acetamipryd stosunkowo szybko się rozkłada – od 2 do 10 dni. Należy tylko uważać, aby środek nie przedostał się do cieków wodnych, gdyż jest bardzo toksyczny dla organizmów wodnych.

W przypadku zapylaczy acetamipryd wykazuje niską toksyczność, co pozwala stosować go w integrowanej produkcji. W Unii Europejskiej, od 2014 roku wszystkich użytkowników profesjonalnych obowiązują zasady integrowanej ochrony roślin. W myśl tych zasad mogą być stosowane chemiczne środki, ale bezpieczne dla człowieka i środowiska, w tym dla owadów zapylających. Pszczoła miodna posiada zróżnicowane możliwości detoksykacyjne w stosunku do acetamiprydu, stąd niska toksyczność dla tych owadów.

Bezpieczne zwalczanie szkodników w rzepaku z Mospilan 20 SP

Stosowanie Mospilanu zwiększa bezpieczeństwo zapylaczy, zwłaszcza w razie konieczności wykonywania zabiegów w czasie kwitnienia rzepaku, drzew owocowych i innych roślin atrakcyjnych dla pszczół. Jest to środek posiadający ponad 280 zastosowań w 60 uprawach rolniczych, sadowniczych, warzywnych, ozdobnych. Tym niemniej, zgodnie z zapisami na etykiecie oraz zaleceniami dobrej praktyki ochrony roślin, w trakcie kwitnienia należy aplikować środek poza okresem aktywności pszczół, najlepiej po zachodzie słońca. Bardzo istotne jest, aby stosować środek według zalecanych, niskich dawek, gdyż decydują one o tolerancji acetamiprydu przez pszczoły.

Źródła

• Bommarco R., Marini L., Vaissiere B.E. 2012. Insect pollination enhances seed yield, quality, and market value in oilseed rape. Oecologia 169:1025–1032.
• Jarecki W., Buczek J., Bobrecka-Jamro D. 2012. Efektywność ochrony insektycydowej rzepaku jarego preparatem Mospilan 20 SP. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 52 (1): 31-34.

Posłuchaj rozmowy z profesorem Jackiem Twardowskim z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i dowiedz się więcej o bezpieczeństwie zapylaczy przy wykonywaniu zabiegów insektycydowych!